باب دیلن، جون بایز، جانی کش و پیت سیگر. این اسامی برای طرفداران موسیقی آمریکایی بسیار محبوب و آشنا هستند. خوانندگانی که در سبک کانتری درخشیدند و همگام با دوره شوم احتمال جنگ اتمی از عشق، صلح و جاده‌ها خواندند. جیمز منگولد کارگردان معروف آمریکایی یکبار با فیلم درخشان Walk the Line به سراغ زندگی یکی از خوانندگان این دوره یعنی جانی کش رفته بود. این‌بار اما این کارگردان آمریکایی به سراغ باب دیلن اسطوره موسیقی آمریکا رفته است. خواننده‌ای که موفق به کسب جایزه نوبل ادبیات شد! اتفاقی عجیب اما ممکن که شعرهای دیلن را بیشتر از قبل در سرتاسر جهان معروف کرد.
فیلمA Complete Unknown یک درام زندگینامهای به کارگردانی جیمز منگولد است که داستان زندگی باب دیلن، خواننده و ترانه‌سرای افسانه‌ای آمریکایی را روایت می‌کند. فیلم بر دوره‌ای کلیدی از زندگی دیلن تمرکز دارد، از اوایل دهه ۱۹۶۰، زمانی که او به عنوان جوانی ناشناس از مینه‌سوتا به نیویورک می‌رسد تا به ستاره‌ای در دنیای موسیقی فولک تبدیل شود. داستان، مسیر صعود سریع دیلن به شهرت را دنبال می‌کند و به لحظه سرنوشت‌ساز و جنجالی در سال ۱۹۶۵ می‌پردازد، زمانی که او تصمیم گرفت از گیتار آکوستیک به گیتار الکتریک روی آورد. این تغییر سبک، که در جشنواره فولک نیوپورت ۱۹۶۵ به نمایش درآمد، با واکنش‌های تند و مخالفت شدید طرفداران سنتی موسیقی فولک مواجه شد، اما نقطه عطفی در حرفه دیلن و تاریخ موسیقی راک رقم زد.
فیلم همچنین به روابط دیلن با چهره‌های کلیدی آن دوران، مانند خوانندگان و نوازندگان دیگر و تأثیر او بر جنبش‌های اجتماعی و فرهنگی دهه ۶۰، از جمله جنبش حقوق مدنی، می‌پردازد. تیموتی شالامی در نقش باب دیلن بازی می‌کند و فیلم تلاش دارد تا تصویری چندوجهی از این شخصیت مرموز و تأثیرگذار ارائه دهد، بدون اینکه صرفاً به یک بیوگرافی خطی اکتفا کند. در اصل فیلم اصلا سعی نمی‌کند دیلن و داستان زندگی‌اش را به صورت ویکی پدیایی تعریف کند. فیلم شخصیت او را در روزمرگی‌های زندگی به تصویر کشیده و نشان می‌دهد که همچون اذهان بزرگ تاریخ، او نیز شخصیت نرمالی نداشت. از مثلث عشقی گرفته تا استایل‌های عجیب. دوستی و دشمنی و شعرهای مدنی. به نظر بنده عمده موفقیت فیلم A Complete Unknown از همین فضاسازی جذاب می‌آید. فضایی که هویت دارد و آن دوره از آمریکا را به نحوی احسنت بازسازی می‌کند. دوران جدیدی که کندی وعده آن را می‌دهد و سایه جنگ جهانی سوم بیش از هر زمانی بر سر مردمان جهان سنگینی می‌کند. دیلن مثل تمام هم دوره‌های خود درگیر جریان چپ و موسیقی‌های سیاسی است. با این تفاوت که او اصلا شخصیت سیاسی ندارد. گویی این فضا و اتمسفر آن دوران است که موجب پیدایش این نوع موسیقی‌دان‌ها شده است. پس اگر شما نیز به تاریخ جنگ سرد علاقه داشته باشید، A Complete Unknown قطعا موجب رضایت شما خواهد شد.
تیم بازیگری A Complete Unknown در عین جوان بودن، عالی است. تیموتی شالامی بازی کامل و کافی را ارائه می‌دهد. شخصیت جنجالی دیلن، کم حرفی و عجیب بودنِ او را شالامی به خوبی بررسی کرده و توانسته آن را بازآفرینی کند. ال فانینگ هم به جای دست و پا زدن‌های بی‌جهت، اندازه ظاهر شده و فیلمساز هرچه را که خواسته، او انجام داده است. یک بازی اندازه و بسیار زیبا که به خودی خود اصلا جذاب نیست اما در یک هارمونی سهم خود را ادا کرده و قصه فیلم را جذاب‌تر می‌کند. مونیکا باربارو برخلاف ال فانینگ، بازیگر چندان جالبی نیست. چرا؟ چون جون بایز شخصیت بسیار جنجالی دوره ۶۰ است. خواننده بزرگ و معروفی که آشکارا یک کمونیست بوده و تمام عمر خود را معطوف همین فعالیت‌های چپ گرایانه کرده است. در فیلم A Complete Unknown جون بایز برخلاف شخصیت واقعی‌اش، اصلا شبیه یک فعال سیاسی چپ نیست. شخصیت او بیشتر جنسیتی و عاشقانه است تا سیاسی. این درحالی است که جون بایز حتی امروزه هم دست از عقاید خود برنداشته و آشکارا از جریان راست و ترامپ انتقاد می‌کند. پس در مرحله اول این متن فیلمنامه است که موفق به خلق شخصیت جون بایز نشده و دوم بازی بد بازیگر است که اصلا حس جون بایز را نمی‌سازد. بازی بد هم که کاملا به دلیل متن بد است. البته از این بُعد راستی آزمایی که بگذریم، فیلمنامه از لحاظ دراماتیک موفق به خلق یک مثلث عشقی کاملا جذاب می‌شود. یک مثلث عشقی جذاب که حس خلق می‌کند و مخاطب را به درون این فضای عاشقانه می‌کشد. فضایی که می‌توانست یکی از پایه‌های اصلی فیلم باشد اما به دلیل ریتم تند، این بخش سریع به پایان رسیده و نتوانست آن حسی که باید را خلق کند. یکی از مشکلات فیلم هم همین است. زمان فیلم تقریبا زیاد است، اما ریتم آن بسیار تند. شاید بهتر می‌بود فیلمنامه با حذف بخشی از زندگی دیلن به روابط آن بهتر و عمیق‌تر بپردازد. آخرین بازیگری هم که ارزش نوشتن دارد، ادوارد نورتون است. بازیگر بسیار بسیار حرفه‌ای که بهترین بازیگرِ این فیلم هم بی‌شک خود اوست. بازیگری توانمند که از میمک صورت گرفته تا اکت بدن، بی‌همتا ظاهر شده و لایق تشویق‌های بسیار است.
در طول متن بارها عنوان کردم که موسیقی و فضای نوستالژیک در این فیلم عالی است. از حضور جانی کش گرفته تا دیگر خوانندگان بزرگ، همگی فضایی بسیار خاص برای طرفداران موسیقی خلق می‌کنند. موسیقی‌های ساخته شده در A Complete Unknown چه از بابت صدابرداری و چه از بابت اجرا، عالی هستند. موسیقی‌هایی جذاب با اشعاری دلنشین که دو ساعت و نیم ما را مهمان خود می‌کند. A Complete Unknown از این حیث نیز بسیار عالی است که موسیقی را به اثر سنجاق نمی‌کند. این موسیقی‌ها بخشی از هویت کاراکتر، بخشی از فضای آن دوره و بخشی از هویت خود فیلم است. کارگردان محترم با آگاهی و دقت بسیاری این موسیقی‌ها را به اثر اضافه کرده و برای شما موسیقی دوستان لحظاتی جذاب را رقم خواهد زد.
فیلم به جای ارائه یک بیوگرافی خطی، بر بازسازی فضای فرهنگی و شخصیتی مرموز دیلن تمرکز دارد. فیلمنامه، نوشته منگولد و جی کاکس، با هوشمندی از نمایش زندگینامهای کامل پرهیز کرده و به جای آن، بر لحظات تعیین‌کننده‌ای تمرکز می‌کند که دیلن را به‌عنوان یک نماد فرهنگی تثبیت کرد. داستان‌پردازی فیلم به‌گونه‌ای است که مخاطب را به قلب دهه ۶۰ میلادی می‌برد و حس تنش و تحولات آن دوران را منتقل می‌کند. یکی از نقاط قوت روایت، نحوه نمایش جنجال نیوپورت ۱۹۶۵ است. این لحظه، که در آن دیلن با گیتار الکتریک روی صحنه ظاهر شد و با واکنش‌های منفی مخاطبان سنتی مواجه شد، به‌خوبی دراماتیزه شده و به‌عنوان نقطه اوج فیلم عمل می‌کند. این صحنه نه‌تنها تغییر مسیر هنری دیلن را نشان می‌دهد، بلکه به‌عنوان استعاره‌ای از مبارزه او برای رهایی از انتظارات دیگران عمل می‌کند.
فیلم به موضوعاتی مانند هویت، اصالت هنری و فشار شهرت می‌پردازد. تصمیم دیلن برای تغییر سبک موسیقی‌اش، نمادی از مبارزه او برای حفظ استقلال خلاقانه در برابر انتظارات جامعه و طرفداران است. این مضمون، فیلم را به اثری فراتر از یک بیوگرافی ساده تبدیل می‌کند.
فیلم در پرداختن به جنبه‌های مختلف زندگی دیلن کمی پراکنده عمل می‌کند. داستان به جای تمرکز عمیق بر یک دوره خاص، سعی دارد چندین سال و رویداد را پوشش دهد، که گاهی باعث می‌شود عمق احساسی برخی صحنه‌ها کاهش یابد.
در پایان چنین می‌شود گفت که فیلم «یک ناشناخته کامل» فراتر از یک بیوگرافی، بازتابی از تنش‌های فرهنگی دهه ۱۹۶۰ است. این دوره، زمانه‌ای بود که جنبش‌های اجتماعی مانند حقوق مدنی و اعتراضات ضد جنگ در آمریکا اوج گرفته بودند و دیلن به عنوان «صدای یک نسل» شناخته می‌شد. اما فیلم به خوبی نشان می‌دهد که دیلن از این عنوان متنفر بود و نمی‌خواست در قالب انتظارات دیگران محدود شود. تصمیم او برای روی آوردن به موسیقی الکتریکی، نمادی از طغیان علیه هنجارها و دفاع از آزادی فردی بود. این موضوع برای مخاطبان امروزی نیز جذاب است، چرا که بحث اصالت و استقلال در برابر فشارهای اجتماعی همچنان موضوعی جهانی و مرتبط است. از منظر جامعه‌شناختی، فیلم به نقش هنرمند در شکل‌دهی به فرهنگ و تأثیر فرهنگ بر هنرمند می‌پردازد. دیلن در فیلم به عنوان شخصیتی به تصویر کشیده می‌شود که هم محصول زمانه خود است و هم در حال بازتعریف آن. این پویایی، به ویژه در صحنه‌های مربوط به تعامل او با دیگر هنرمندان و طرفداران، به‌خوبی نمایش داده شده است. پس اگر به فیلم‌های موسیقی محور در دهه ۶۰ آمریکا علاقه دارید A Complete Unknown با اینکه زمان نسبتا طولانی دارد، اما قطعا ارزش دیدن را دارد.
نمره نویسنده به فیلم: ۷ از ۱۰
منبع خبر: گیم فا
