سرویس تاریخ «انتخاب»: اکبر اعتماد، موسس و نخستین رئیس سازمان انرژی اتمی بود. در سال ۱۳۴۷ به سمت اولین رئیس مؤسسه تحقیقات و برنامه‌ریزی علمی و آموزشی، که بدیل ایرانی مرکز ملی پژوهش‌های علمی (CNRS) در فرانسه بود، منصوب شد. در سال ۱۳۵۳ ریاست سازمان انرژی اتمی ایران را به دست گرفت و این سازمان را بنیان نهاد. اعتماد تا سال ۱۳۵۷ ریاست سازمان انرژی اتمی ایران را به دست داشت. این گفتگوها توسط فرخ غفاری در پاریس انجام شده است.
سؤال: تاریخ پایان نیروگاه بوشهر کی بود؟
دکتر اعتماد: تاریخ شروع کار بوشهر ۱۹۷۵ بود و قرار بود که در پایان ۸۰ نیروگاه اول تمام بشود و در پایان ۸۱ نیروگاه دوم، تا آخرش یعنی تا آنوقت که بنده مسئول سازمان بودم. چندماه قبل از انقلاب نسبت به این برنامه فقط چهارماه تأخیر داشتیم که آن چهار ماه هم امکان اینکه احیانا اگر بخواهیم جبرانش بکنیم بود.
نقطه دومی که پیدا کرده بودیم و آنجا شرایطش از بعضی جهات خیلی بهتر بود یک نقطه بود به نام دارخوئین درکنار اسبی بود، هم آب و هوایش بهتر بود، هم دسترسی از طریــــــــــق راه، درخوزستان جای مناسبی بود، هم آب داشت و هم اینکه نزدیک جاده و ارتباطات مملکتی بود. مشکلی که در آنجا داشتیم میزان آب رودخانه کارون بود از لحاظ خنک کردن برای اینکه در بعضی از مواقع سال آب رود کارون کم بود و فوق‌العاده می‌بایستی شرایط این نیروگاه درست مطالعه می‌شد که از این لحاظ گرفتاری ایجاد نشود؛ یعنی تنگنای اصلی آنجا خنک کردن آب بود.
نقطه سوم که انتخاب کرده بودیم و حالا قبل از آن عرض کنم که نیروگاه کارون دوسال بعداز نیروگاه بوشهر شروع شد و می‌بایستی در ۱۹۸۳ و آنهم دو واحد بود که به ترتیب واحد اول و دوم آن شروع به کار بکند. نقطه سوم اصفهان بود ۷۰ کیلومتری جنوب شرقی اصفهان که آنجا هم یعنی یک جایی نزدیک اصفهان در ۶۰، از لحاظ شبکه خیلی خوب بود، از لحاظ نیاز به انرژی فوق‌العاده خوب بود، ارتباطاتش خوب بود، یک مقداری مشکل آب داشتیم، از لحاظ زلزله هم نسبتاً خوب بود، و چهارمی و پنجمی و ششمی که هر کدام برای دو واحد بود که در واقع این برنامه را تا ۱۰ دیگر عملی می‌کرد، همه آن روی یک خط اساسی بود بین اصفهان و تبریز واین ازلحاظ شبکه برق سراسری مملکت فوق العاده مهم بود که یک خطی بین اصفهان و تبریز را ما بـــــــــا ۸۴ شبکه در طی، ۱۵ سال ایجاد نیروگاه‌های اتمی تغذیه کنیم یعنی در اطراف ساوه یک نقطه را داشتیم بررسی می‌کردیم.
در اطراف رزن نزدیک همدان یک نقطه را داشتیم بررسی می‌کردیم. بالاتر تا سه نقطه را داشتیم بررسی می‌کردیم که هنوز به نتیجه قطع شرق دریاچه رضائیه دو، نرسیده بودیم و در واقع هدف ما آنطوریکه با وزارت نیرو این‌ها را همگن کرده بودیـــــــــــم از لحاظ شبکه‌های برق مملکت این بود که یک خط نیروگاه اتمی از اصفهان تا تبریز ایجاد بکنیم که بتواند تغذیه بکند و بار را بگیرد و قرار بود که بطور متوسط هر دوسال ونیم سه سال در یکی از این محل‌ها شروع به کار بکنیم.
تا اصفهان که سومی بود که داشتی مقدمات کار آن را فراهم می‌کردیم، برنامه ما عملی شده بود که دیگر متوقف ماند یعنی اگر اینطوری حساب بکنیم یعنی برگردیم به برنامه‌ریزی عملی اگر اینکار را همینطور ادامه می‌دادیم تا سال ۱۹۹۳ یا ۹۴ که آن هدف ۲۳ هزار مگاوات گفته شده بود ما به یک چیزی در حدود ۱۲ هزار مگاوات می‌رسیدیم، این چیزی بود که عملی بود و می‌توانستیم انجاام بدهیم، خارج از این دیگر اگر واقعاً هم می‌خواستیم بیشتر از این انجام بدهیم از لحاظ محل اشکال داشتیم، از لحاظ کا در اشکال داشتیم، حتی اخیراً سال‌های آخر از لحاظ مالی اشکال داشتیم و فکر می‌کنم که این دیگر آن ماکسیمی بود که مملکت می‌توانست قبول بکند.
بنابراین بعقیده من آن برنامه‌ای که آنطور افسانه‌وار فکر می‌کردند که یک چیز خیلی عجیب و غریبی است باین ترتیب داشت فرم می‌گرفت و بیرون می‌آمد یعنی یک چیزی بود که بیش از پیش عملی بود یعنی بیش از آن اولی که ما وارد کا رشدیم بنظر بنده عملی می‌رسید ولی تا همین حد که عرض کردم.
منبع خبر: پایگاه خبری تحلیلی انتخاب
