سرویس تاریخ «انتخاب»: سفرنامه کازما، سفرنامه خاطرات آکی ئوکازما، نخستین وزیرمختار ژاپن در ایران است. ایران خاطرات از سال ۱۳۰۸ تا ۱۳۱۱ ادامه دارد. کتاب فوق با ترمه دکتر هاشم رجب‌زاده، از سوی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در سال ۱۳۸۰ به چاپ رسیده است.
عالی قاپو؛ سمفونی عشق شاهانه
در غرب میدان شاه عمارت عالی قاپو است. جلوی این ساختمان به شکل طاق و ایوانی بزرگ است با ستون‌های چوبی مانند غرفه بالای تماشاخانه‌ها (در اروپا)، که به میدان در پایین نگاه می‌کند. شاه عباس بزرگ بار‌ها به این ایوان به دیدن چوگان بازی، اسب دوانی، جنگ حیوان‌ها و دیگر بازی‌ها و مسابقه‌ها می‌آمد، و در موسم نوروز در اینجا به پذیرش سلام بلند پایگان و وزیران می‌نشست. رسم سلام شاه هنوز در دربار ایران مانده است و شاید که او هم چنانکه امروز در سلام نوروز در اینجا سکه طلای تازه ضرب شده به باریافتگان عیدی می‌داد. عالی قاپو امروزه محل اداره مرکزی شهربانی (اصفهان) است. نام عالی قاپو که ترکی است و مترادف باب) عالی شاید که از همتای این عمارت در پایتخت عثمانی که حرم و اندرونی سلطان است گرفته شده باشد، چرا که کاشی‌ها (و نقاشی‌های دیواری این ساختمان تصاویری از مجالس و اسباب عیش و بزم دارد. بالاترین طبقه این بنا تالار اجرای موسیقی است و دیوار اینجا سراسر خانه‌بندی شده و مُحْتَمَل است که ترکیب و اندازه هر یک از این طاقچه‌ها و خانه‌های دیوار با محاسبه و به ملاحظه طنین و انعکاس آوای موسیقی طراحی و ساخته شده باشد. در این تالار هم اکنون پنداری که آوای محو و ملایم موسیقی و همنوازی سمفونی عشق شاهانه همچون صدای گردابی از دور پیوسته به گوش می‌آید.
چهل ستون
گویا عالی قاپو در، قدیم دروازه اصلی کاخ شاهی بوده است. این کاخ به نام چهل ستون، شهرت جهانی دارد اینجا ایوانِ عظیم دایگو کردن در راکویو و نیز هیان جینگو زیارتگاه شینتوئی، هیان درکیوتو را به یادم آورد. بام این کاخ بر تیر‌های ستبر تراشیده شده از چنار تناور که بیست ستون چوبی حایل آن است، استوار شده است. پایه ستون‌های کاخ در قدیم با مرمر سفید پوشیده و بالایش آیینه کاری شده بود، چنانکه در تالار برلیان کاخ سلطنتی کنونی (گلستان) می‌بینیم.
تالاری که به این ایوان باز می‌شود تالار تاج‌گذاری نام داشت و در اینجا تخت سلطنتی بر پایه‌ای بلند استوار بود. در جنوب آن اتاقی است که تالار انتظار مباشران دربار و مأموران بلند پایه حکومت بود این اتاق میانی دری بسیار بزرگ دارد و بـر هـر دیـوار دو سویش سه پرده نقاشی بزرگ رنگ و روغن در همان نخستین نگاه جلب نظر می‌کند این پرده‌ها یکی پذیرایی شاه طهماسب از محمدخان اُزبک و یکی مجلس بزم پادشاه صفوی برای همایون شاه هندی را نشان می‌دهد دستار بزرگ و سبیل بلند
شاه و نقش و ترکیب دست‌های دختر رقاصه آن روزگار چشمگیر و زنده می‌نماید. پرده‌ای هم از صحنه جنگ چالدوران که در آن رئیس جان نثاران شکست خورد و اسیر شد حال و هوایی با روح و تکان‌دهنده دارد. نام چهل ستون را در مجموعه کاخ‌های تخت جمشید هم می‌بینیم. شماره چهل در ایران مانند هشتاد یا هشتصد در ژاپن، قدیم، به معنی «بسیار» و بی شمار است و عدد واقعی ستون‌ها را نمی‌رساند به روایت مورّخان کاخ اصلی نخستین شاهان صفوی در آتش سوخت و یکسره از میان رفت و کاخ کنونی را شاه سلطان حسین صفوی در آغاز سده هیجده میلادی (دوازده هجری) از نو ساخت. روزی که از چهل ستون دیدن می‌کردم در اینجا مراسم سربازگیری بود. چهارصد - پانصد مرد جوان سال در صف ایستاده بودند و به نوبت به پرسش‌های کارمند سجل احوال و مأمور نظام وظیفه پاسخ می‌دادند.
شاید که چهارصد سال پیش از این در همین حیاط و عمارت بسیاری از دولت مردان و سرداران به استقبال و احترام شاه عباس کبیر زانو زده اند. گنبد و کاشی کاری مساجد کوچک آن پیرامون بر زمینه شفق سرخ غروب به چشم می‌آمد در غرب، اینجا در اواسط خیابان چهارباغ مدرسۀ عالی دینی به همین نام هست. ترکیب آب، زلال گیاه و گل‌ها در کنار مرمر و کاشی‌های این ساختمان همچون طرح و ترکیب نقش و رنگ مینیاتور زیبا گیراست.
پل کهنه شگفتی برانگیز
سردر از عجایب اصفهان جز این عمارت‌ها پل الله وردی خان است.
درازای ایــن پــل سیصد و پنجاه متر و پهنای سنگ فرش شده آن بیست و هشت متر است. این پل سه طبقه است و هر طبقه راهی برای گذر دارد مقابل دهنه پل دروازه بزرگی مانند مسجد سر به آسمان کشیده است. از خیابان چهارباغ که یکراست به سوی زاینده رود برویم به این دروازه می‌رسیم در طول این پل که می‌گذریم در هر دو سو، گذر سرپوشیده می‌بینیم که چشمه‌هایی بالایی پل است، با پایه‌هایی که به طاق‌های ضربی و قوسی می‌رسد که از یک سو به گذر میان پل می‌نگرد و از سوی دیگر مشرف به رودخانه است. در مسیر این پل به شاه نشین‌هایی می‌رسیم که با پرده‌های نقاشی دیواری زینت یافته است.
پلگانی به طبقه بالای پل می‌رود و طبقه زیر که به سطح آب بسیار نزدیک است - در سراسر طول پل امتداد دارد. شمار طاق‌ها سی و پنج است. معماری می‌گفت که ایراد کرده بودند که این پل برای آبراهی مانند زاینده رود که گاه طغیان می‌کند و سیلابگران در آن روان می‌شود فراتر از نیاز و بی تناسب است.
منبع خبر: پایگاه خبری تحلیلی انتخاب
